Obezite, vücuttaki yağlanma oranının aşırı düzeye gelmesi ile birlikte oluşan bir beslenme rahatsızlığı olarak tanımlanmaktadır.
Köpeklerde Obezite
Obezite, vücuttaki yağlanma oranının aşırı düzeye gelmesi ile birlikte oluşan bir beslenme rahatsızlığı olarak tanımlanmaktadır. Egzersiz imkanı olmayan, aşırı beslenen, kilo almaya müsait yapısı olan köpeklerde obezite her zaman bir risktir. Köpeklerde obezite, yaşam süresinin azalması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Yağın artışı ile birlikte başta kemikler ve eklemler olmak üzere sindirim sistemi ve akciğer gibi yaşamsal değeri yüksek organlar da tehlike altına girmektedir.
Obezite, her yaştan köpekte görülebilir bir durumdur. Ancak daha çok orta yaş ve üstü köpeklerde görülür. 5-10 yaş arası köpeklerde obezite yaşanması riski daha yüksektir. Sadece iç mekanda yaşamını devam ettiren ve kısırlaştırılmış köpeklerde de obezite riski daha yüksektir.
Köpekte Obezite Belirtileri Nelerdir?
- Kilo alımı
- Aşırı yağlanma
- Egzersiz yapamama, spor yapma isteği olmama
- İdeal kilodan uzak bir vücut analiz puanı
Köpeklerde Obezite Nedenleri Nelerdir?
Obezite oluşumunun birden fazla sebebi olabilir. En yaygın hali ile enerji alımı ve tüketimi arasındaki dengesizlik, obezitenin oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Köpeğiniz, harcadığından daha fazla kalori tüketimi gerçekleştiriyor ise obezite yolunda ilk adımlarını atıyor demektir. Köpeklerin yaş alması ile beraber obezite hastalığı da baş göstermeye başlar. Köpeklerin yaşlandıkça hareket etme kabiliyeti azalmaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, yüksek kalorili yiyecek tüketimi, sürekli değişen bir rejim ve ödül mamalarının aşırı kullanımı da obeziteye yol açabilen bir durumdur.
Köpeklerde Obezite Nasıl Tedavi Edilir?
Obezite tedavisi, en temel hali ile köpekte zayıflama sürecine girilmesine ve bu zayıflama sürecinin uzun vadeli bir plana yayılmasına odaklanılır. Bu süreç, kalori alımını azaltarak ve egzersiz süresini artırarak başlatılır. Veterineriniz, köpeğinizin yemek yeme alışkanlıklarını terbiye etmek ve değiştirmek adına size uymanız gereken bir diyet planı sunacaktır.
Protein ve lif kaynağı bakımından zengin, yağ bakımından ise düşük olan rejim programları, obezite ile tedavide tipik olarak en çok tercih edilen diyet çeşitlerindendir. Protein, metabolizmanın ihtiyaç duyduğu stimülasyonu desteklerken aynı zamanda yüksek oranda tokluk hissi yaratma konusunda başarılıdır. Lifler ise her ne kadar az enerji sağlıyor olsa da özellikle sindirim sisteminin düzenlenmesine ve daha efektif çalışmasına yardımcı olur.
Bu noktada köpeğinizin gerçekleştirdiği fiziksel aktiviteleri de arttırmak oldukça önemlidir. Başarılı bir obezite tedavisi için köpeğinizle tasmalı bir şekilde günde en az iki kere olmak üzere 15 dakikalık yürüyüşler gerçekleştirmeli ve “getirme” oyunlarına yoğunlaşılabilir.
Obezite; sağlığı, refahı ve yaşam kalitesini bozmaya yetecek kadar vücut yağı fazlalığı olarak tanımlanabilir. Dolgun köpek yavruları sevimli olabilir ancak köpek sağlığı söz konusu olduğunda bu durum onları kötü etkilemektedir. Obezite, aşırı vücut yağının birikmesidir, bu nedenle fazla kilolu köpeklerin çoğunda fazla vücut yağı olacaktır.
Obezite, yaşam süresinin kısalması, hareketliliğin azalması, diyabet, hipotiroidizm, osteoartrit, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık, nefes almada zorluk, tımar etmede zorluk, artmış hipertermi riski ve artmış kanser riski ile ilişkilidir. Kısacası obezite, bir köpeğin hayatını kısaltır ve hastalık geliştirme olasılığını artırır.
KÖPEĞİNİZİN KİLOLU OLUP OLMADIĞINI ANLAMANIN YOLU
İdeal olarak, köpeğiniz sağlıklı bir kilodaysa, köpeğinizin kaburgalarını küçük bir yağ tabakası aracılığıyla hissedebilmeniz gerekir. Köpeğinizin kaburgalarını hissedemiyorsanız veya bel çizgisini kaybetmişse aşırı kilolu demektir. Köpeğinizin vücut şeklini şu şekilde kontrol edebilirsiniz:
- Köpeğinize yandan ve yukarıdan bakın. Pürüzsüz, kıvrık bir bele sahip olması gerekir.
- Köpeğinizin karnının altına dokunup bastırın. İçeri girmeli, dışarı çıkmamalıdır.
- Köpeğinizin kaburgalarını, omurgasını ve kalça kemiklerini oldukça kolay hissedebilmelisiniz, ancak dışarı çıkmamaları gerekir.
- Köpeğinizin arkasından kuyruğun birleştiği yerde herhangi bir yağ birikimi olmamalıdır.
Köpeklerde obezite belirtileri şunları içerir:
- Kilo almak
- Hareket halinde iken nefes nefese kalma
- Bel çizgisinin yok olması veya çok az görünmesi
- Yorgunluk
- Daha büyük ve yuvarlak bir yüz
- Fazla vücut yağı
- Şişkin veya sarkık karın
- Tımar eksikliği
- Hareketlilik eksikliği ve oyun oynamayı reddetme
- Letarji
- Nefes almada güçlük
OBEZİTE İLE İLGİLİ RİSKLER
Obezitenin köpeklerde ciddi bir refah sorunu olduğuna inanıyoruz çünkü acıya neden olabilir ve sakatlık yaratabilir. Ayrıca, köpeğinizin doğal davranışlarını gerçekleştirme yeteneğini de etkileme olasılığı vardır (örneğin, normal egzersiz). Köpek obezitesi ayrıca ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve mevcut sorunları daha da kötüleştirebilir, bu da köpeğinizin yaşam süresini ve kalitesini azaltabilir. Obezite, bir köpeğin hayatını kısaltır ve hastalık geliştirme olasılığını artırır. Obez köpeklerin, yağsız köpeklerden daha kısa bir ömür -genellikle 6-12 ay- yaşadıkları her zaman kabul edilir. Fazla kilo ile birlikte gelen birçok hastalık ve durum vardır. Bunlar şunları içerir:
- İki tip diyabet
- Yüksek tansiyon
- Osteoartit (özellikle kalça bölgesinde)
- Ortopedik problemler, kranial çapraz bağ yaralanmaları
- Cilt hastalığı
- Kalp ve Solunum Hastalıkları
- Azalan yaşam beklentisi (2,5 yıla kadar)
- Daha az ısıya toleranslı olduklarından anestezik komplikasyonlar
Öte yandan obezite, hipotiroidizm (yetersiz tiroid bezi) veya Cushing hastalığı (aşırı aktif adrenal bezler) gibi bir hastalık göstergesi olabilir.
KÖPEK OBEZİTESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Aşağıdaki faktörler köpeklerde obeziteye sebep olabilir:
Çevre
- Aşırı besleme – Etki eden faktörler arasında sofra artıkları, yüksek yağlı yiyecekler, öğün sayısı, ikram sayısı ve diyette sık değişkenlik bulunur.
- Egzersiz eksikliği – Ev hayvanlarında obezite riski daha yüksektir.
- Köpek vücut durumunun yanlış anlaşılması – Köpek sahibi, köpeğinin obezite olduğunu kabul etmiyor.
Fizyoloji
- Yaş – Beş yaşın üzerindeki köpekler aktiviteyi ve oyun oynamayı azaltır, günlük olarak daha az kalori yakar. Yaşlı köpekler dışında dişilerde obezite oranı daha yüksektir.
- Genetik yatkınlık – Terrier ırkları, spanieller, dachshunds, beagle’lar ve Labrador retrieverlar dahil olmak üzere bazı ırklar obeziteye yatkındır.
Ameliyat
- Kısırlaştırma – Cinsiyet hormonlarının üretimindeki azalma, enerji tüketimini azaltır ve toklukta değişikliklere (artan açlık) neden olabilir.
İlaçlar
- Fenobarbital (antikonvülsan) tokluğu azaltarak aşırı yemeye neden olabilir.
- Glukokortikoidler anormal yağ birikimine ve kilo alımına neden olabilir.
Hastalıklar
- Hipotiroidizm kilo alımına katkıda bulunabilir
- İnsülinoma kilo alımına katkıda bulunabilir
- Hiperadrenokortizm kilo alımına katkıda bulunabilir
OBEZİTEYİ ÖNLEMENİN YOLLARI
Köpeklerde obezite tedavisi, kilo vermeye ve sonrasında ömür boyu sağlıklı kilonun korunmasına odaklanır. İnsanlarda olduğu gibi, kalori alımında azalma ve egzersizde artış, kilo vermenin sağlıklı yoludur. Veteriner hekiminiz porsiyon boyutları, beslenme süreleri, tedavi sıklığı, uygun yiyecekler ve egzersiz seçenekleri hakkında öneriler sağlayacaktır.
Yüksek proteinli, az yağlı yiyecekler, metabolizmayı uyardığı ve tokluğu artırdığı için kilo kaybı sağlar. Köpeğinizi sebze ile beslemek, ikramlara iyi bir alternatiftir. Kilo kaybı ve bakımı için çok çeşitli reçeteli köpek besini hem konserve hem de mama olarak mevcuttur. Günlük vitamin ve mineral gereksinimleri genellikle eksik olduğu için ev yapımı diyetler önerilmez.
Sağlıklı bir vücut ağırlığına ulaşmak ve bunu sürdürmek için egzersiz diyet kadar önemlidir. Günlük otuz dakikalık tasma yürüyüşü (bunu 10 dakikalık artışlara bölebilirsiniz), açık hava oyunları, koşu bandı eğitimi ve yüzme (köpek kaplıcalarında egzersiz için havuzlar ve koşu bantları vardır) gibi çeşitli egzersiz seçenekleri vardır.
Köpeğinizin kilo vermeye başladığında, daha mutlu olduğunu, egzersiz yapmaya daha meyilli olduğunu ve çok daha fazla enerjiye sahip olduğunu fark edeceksiniz. Bu sebeple, köpeğinizin obezite ile savaşmasına yardımcı olmak için tavsiye ve sağlıklı bir beslenme planı için veterinerinizden randevu almaktan çekinmeyin.
